Socjologia jako nauka-  socjologię można zdefiniować jako systematyczne badanie społeczeństw lidzkich ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych systemów industrialnych (społeczeństwa przemysłowe i postprzemysłowe)
Główne zagadnienia wokół których socjologia koncentruje uwagę to zmiany społeczne i globalizacja
Socjologia jest określoną dyscypliną naukową, jej prawo do samodzielnego istnienia określa się na podstawie tego czy potrafi jednoznacznie i precyzyjnie określić swój przedmiot (społeczeństwo)
Celem socjologii jest synteza- dąży ona do uporządkowania wszelkiej wiedzy o społeczeństwie o odkrycia reguł i prawidłowości dotyczących społeczeństwa
Przedmiot badań socjologii- różnorodność stanowisk
a)    August Cont- dla niego przedmiotem socjologii jest struktura i funkcjonowanie społeczeństwa
b)    Emil Durkheim- dla niego przedmiotem socjologii są fakty społeczne
Fakt społeczny to sposób działania zdolny do wywierania na jednostkę zewnętrznego przymusu. Faktami są: kultura, prawo, religia, moda
c)    Jan Szczepański- dla niego przedmiotem socjologii jest rzeczywistość społeczeństwa obejmująca: *zbiorowości społeczne, *instytucje społeczne, *procesy i zjawiska masowe
Podział socjologii:
a)    Socjologia ogólna- teoretyczna- obejmuje zagadnienia struktur i zmian społecznych
b)    Socjologia szczegółowa- empiryczna- bada realnie występującą rzeczywistość społeczną. Socjologie szczegółowe 1) różnych zbiorowości do socjologia miasta, wsi. 2) procesów społecznych- socjologia wychowania, migracji. 3) wzorów zachowań kulturowych- socjologia prawa, religii, moralności
Aparatura pojęcia socjologii: życie społeczne- to ogół zjawisk wynikających ze wzajemnego oddziaływania jednostek i zbiorowości przebywających na odpowiednio wyodrębnionej przestrzeni
Rodzina to historycznie najmniejsza forma życia społecznego, to najpowszechniejsza grupa społeczna. To podstawa życia społeczeństwa.
Reguły wyboru partnera:
a)    Egzogamia- wskazuje kategorie osób jakich nie można zaakceptować jako partnerów w związku małżeńskim lub seksualnym. Najbardziej powszechną formą tej reguły jest zakaz kazirodztwa.
b)    Endogamia- określa kategorię osób z którymi małżeństwo jest nie tylko dozwolone  ale i popierane. Reguła endogamii odnosi się do osób podobnych pod względem rasowym, religijnym, etnicznym i klasowym.
Praktyki związane z wyborem partnera:
a)    Małżeństwo przez pojmanie
b)    Małżeństwo przez zakup
c)    Małżeństwo przez umowę rodzin
d)    Małżeństwo za zgodą obu stron
Typy rodzin:
a)    Monogamiczne- małżeństwo między jedną kobietą  jednym mężczyzną, charakterystyczna dla kultury europejskiej
b)    Poligamiczne- małżeństwo pomiędzy jednym mężczyzną a więcej niż jedną kobietą
c)    Poliandryczne- małżeństwo między jedną kobietą a więcej niż jednym mężczyzną
Funkcje rodziny:
1)    Materialno-ekonomiczna
2)    Opiekuńczo- zabezpieczająca
3)    Prokreacyjna
4)    Seksualna
5)    Legalizacyjno kontrolna
6)    Klasowa
7)    Socjalizująca
8)    Rekreacyjno- towarzyska
9)    Emocjonalno- ekspresyjna
Teoretyczna analiza rodziny:
a)    Funkcjonalizm- koncentruje się na pozytywnych funkcjach rodziny tj. uregulowanie życia seksualnego, socjalizacja, wymiana członków społeczeństwa
b)    Teoria konfliktu- koncentruje się na nieprawidłowościach, dysfunkcjach życia rodzinnego tj. podporządkowanie kobiet, przemoc w rodzinie, deprecjacja odmiennych stylów życia
Kierunki zmian współczesnej rodziny
a)    Przemiany w sferze poglądów
b)    Przemiany  w sferze kultury
c)    Przemiany w realizacji funkcji
Zagrożenia współczesnej rodziny:
a)    Migracja młodych
b)    Bezrobocie
c)    Problemy mieszkaniowe rodzin
d)    Niepełność rodziny
e)    Samotność z wyboru
Kultura to ogół wytworów działalności ludzkiej, materialnych i niematerialnych wartości, sposobów postępowania przyjętych w danym społeczeństwie i przekazywanych następnym pokoleniom.
Pojęcia związane z kulturą:
a)    Etnocentryzm- przekonanie że kultura społeczeństwa do którego się należy jest lepsza pod każdym względem od innych kultur (kultury można porównywać ale bezsensowne jest przekonanie że jakieś kultury są lepsze lub gorsze)
b)    Relatywizm kulturowy- stanowisko zgodne z którym każda kultura jest zjawiskiem niepowtarzalnym jedynym w swoim rodzaju, zatem poszczególne elementy tej kultury, wartości, normy mogą być rozpatrywane i oceniane tylko w ramach roli jaką odgrywają w tej właśnie kulturze.
c)    Dekulturacja- gdy stykają się ze sobą elementy dwóch lub więcej kultur i w wyniku tego kontaktu zanikają jakieś składniki dotychczas żywotnej kultury mówimy ze nastąpiła dekulturacja
d)    Odrzucenie kulturowe- oznacza proces zachowań w sytuacji gdy kontakt z inną kulturą prowadzi do zbyt szybkich przeobrażeń trudnych do zaakceptowania przez większość społeczeństwa
e)    Opóźnienie kulturowe- odnosi się do sytuacji gdy dana społeczność oczekuje określonych zmian lecz środki decyzyjne hamują owe zmiany
Składniki kultury:
Kultura jest cechą Społeczeństwa a nie jednostki. Składa się z 2 elementów:
a)    K. materialna- to wszystkie dotykalne konkretne  wytwory społeczeństwa
b)    K. niematerialna- duchowe wytwory społeczeństwa które obejmują wiedzę i przekonania, wartości, normy, prawa i język
Kontrkultura- znaczenie pojęcia:
a)    Kontestacja lat 60 i 70
b)    Zespół wartości i postaw przeciwstawnych kulturze dominującej
c)    Ruch odrzucający podstawowy etos kultury zachodniej
Subkultury- podkultury- podobnie jak różnią się kultury różnych społeczeństw tak mogą się różnić grupy w jednym i tym samym społeczeństwie. Grupy te nazwane subkulturami mogą różnić się klasą społeczną, pochodzeniem etnicznym, rasą, religią, stylem życia, a także celami i zainteresowaniami. Wzory subkulturowe nadają grupie wyraźną tożsamość i styl, co odróżnia ją od całości społeczeństwa którego jest częścią.
Osobowość to zorganizowana struktura indywidualnych cech i sposobów zachowania decydująca o specyficznych formach przystosowania się danej jednostki do środowiska.
Czynniki konstytuujące osobowość:
a)    Potrzeby- to biologiczne lub psychiczne stany motywujące które ukierunkowują jednostkę na określony cel, a także stan braku czegoś
b)    Motywacje- to zespół czynników uruchamiających celowe działanie jednostki. Wyróżniamy dwa rodzaje: -wynikające z niedoboru; -wzrostu
c)    Postawy- to stała predyspozycja do określonych zachowań, to stan umysłu jednostki będący efektem posiadanej wiedzy, sposobów wyrażania emocji i wartości
d)    Mechanizmy obronne- sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych
Osobowość społeczna czyli zespół trwałych cech jednostki wpływających na ich postępowanie występujących na odbudowie cech biologicznych i psychicznych, pochodzących z wpływu kultury i struktury zbiorowości w których jednostka była wychowana i w których uczestniczy
Socjalizacja- to proces który wprowadza jednostkę w życie społeczne, uczy go zachowania i porozumiewania się według ustalonych wzorów
Wzór kulturowy- określa sposób zachowania uznany w danej grupie co więcej dopuszczalny i skuteczny w określonej sytuacji
Socjogenne elementy osobowości:
a)    Kulturowy ideał osobowości to wzór cech i zachowań akceptowanych w społeczeństwie (przekazywanych przez wychowanie i kulturę)
b)    Wola społeczna- to względnie stały i wewnętrznie spójny system zachowań jednostki przebiegający według ustalonego wzoru
c)    Jaźń subiektywna- zespół wyobrażeń o sobie, rozwija się nieświadomie w okresie dzieciństwa pod wpływem rodziny, rówieśników, znajomych i sąsiadów, to oni poprzez swoje zachowanie wobec nas wpływają na naszą samoocenę
d)    Jaźń odzwierciedlona tzn zespół naszych wyobrażeń o tym co myślą o nas inni
Integracja osobowości oznacza przede wszystkim brak konfliktów między elementami osobowości.
Mechanizmy integrujące naszą osobowość-
a)    Błędy popełniane w procesie socjalizacji
b)    Zbyt wysoka samoocena i związane z tym podejmowanie ról do których jednostka nie posiada predyspozycji
c)    Zaniżona samoocena która jest rezultatem zbyt dużej ilości niepowodzeń i to doświadczenie może burzyć poczucie własnej wartości
Mechanizmy dezintegracji osobowości
a)    Błędy popełnione w procesie socjalizacji
b)    Zbyt wysoka samoocena i związane z tym podejmowanie ról do których jednostka nie posiada predyspozycji
c)    Zaniżona samoocena która jest rezultatem zbyt dużej ilości niepowodzeń i to doświadczenie może burzyć poczucie własnej wartości.
Konformizm definiuje się jako zmianę zachowania lub opinii danej osoby w wyniku wpływu na jej postępowanie, jest sposobem przystosowania się jednostki do społeczeństwa (3 typy zachowań konformistycznych): -uleganie, -identyfikacja, -internalizacja
Więź społeczna to ogół stosunków, połączeń i zależności skupiających jednostki w zbiorowości ludzkie. To zorganizowany system stosunków, instytucji, środków kontroli społecznej skupiających jednostki w całość zdolną do trwania i rozwoju. Każda zbiorowość funkcjonuje dzięki istnieniu więzi społecznej
Kontrola społeczna- to zespół czynników kształtujących zachowanie jednostki w sposób społecznie pożądany. Ma na celu sprawdzenie jak funkcjonuje dana organizacja
Anomia- to znaczy brak norm lub niepewność wobec norm obowiązujących w danym społeczeństwie. Z anomią mamy do czynienia wówczas gdy istnieje rozbieżność między wartościami a możliwością ich realizacji. Jest to wskaźnik i rezultat braku więzi społecznej.
Instytucje kontroli społecznej- moralność, religia, prawo
Dewiacja społeczna- przejawianie zachowań niezgodnych z oczekiwaniami normowanymi społecznie. To co jest dewiacją zależy od czasu i miejsca. Zachowania „normalne” w jednym kontekście kulturowym mogą zostać uznane za dewiacyjne w innym.
Patologia społeczna- rodzaj zachowań, instytucji, typ funkcjonowania jakiegoś systemu który pozostaje w zasadniczej, niedającej się pogodzić sprzeczności z wartościami, które w danym społeczeństwie są akceptowane.





jesli cos jest nie tak to sorky, ale pozno jest ;p